กวี ความรัก ความหวัง
“La Poesia non è di chi la scrive, è di chi gli serve”
(บทกวีนั้นไม่ได้สำคัญว่าใครเป็นคนเขียน ทว่ามันถูกเขียนเพื่อใครมากกว่า)
คือบทสนทนาระหว่างบุรุษไปรษณีย์ของเมืองเล็กๆ ถึง ปาโบล เนรูด้า กวีผู้ยิ่งใหญ่จากประเทศชิลี
มิตรภาพอันบริสุทธิ์ ชีวิตของชาวชนบทไร้เดียงสา จักรยานเก่าๆ ที่พาเราซ้อนท้ายไปชมทิวทัศน์ของเกาะเล็กๆ ในอิตาลี คือสิ่งที่เราจดจำได้จาก Il Postino หนังที่สอนคนดูว่าบทกวีนั้นทำให้ชีวิตดำเนินไปอย่างงดงามได้เพียงใด..
แต่เนรูด้าไม่เคยมาที่เกาะนี้
Il Postino ที่แปลว่า บุรุษไปรษณีย์ ในที่นี้คือ มาริโอ รุปปุโอโล ชายคนหนึ่งจากหมู่บ้านเล็กๆ ทางตอนใต้ของอิตาลีผู้ไม่รักชอบการเป็นชาวประมงเหมือนคนในครอบครัว เขาจึงตัดสินใจมาสมัครเป็นบุรุษไปรษณีย์ ตำแหน่งนี้เพิ่งเปิดใหม่เพราะอาชีพนี้ไม่เคยเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับหมู่บ้านเล็กๆ ที่คนส่วนใหญ่ไม่รู้หนังสือ และลูกค้าเพียงคนเดียวที่ใช้บริการรับส่งไปรษณีย์จากมาริโอ คือปาโปล เนรูด้า กวีชื่อดังที่ลี้ภัยทางการเมืองมาที่เกาะนี้พอดี
มิตรภาพระหว่างกวีผู้มีชื่อเสียงไปทั่วโลกกับชายชาวบ้านซื่อๆ ก่อกำเนิดขึ้นอย่างไม่ยากนัก และเนรูด้านี่เองที่สอนให้เขารู้จักคุณค่าและความหมายของบทกวี
น่าเสียดายที่ความสัมพันธ์อันน่าประทับใจนี้ไม่เคยเกิดขึ้นจริงเพราะเนรูด้าไม่เคยหนีภัยการเมืองมาที่อิตาลี หนังเรื่องนี้ดัดแปลงจากนิยาย “Ardiente Piacencia” ของนักเขียนชาวชิลีชื่อ อันโตนิโอ สการ์เมต้า ซึ่งเป็นเรื่องของเนรูด้ากับบุรุษไปรษณีย์อายุ 17 ปีที่เกิดขึ้นบนเกาะชื่อ Isla Negra ในประเทศชิลี
ผู้กำกับไมเคิล แรดฟอร์ดและมาสซิโม โตรอิซี่ ผู้แสดงเป็นมาริโอ เปลี่ยนให้เนื้อเรื่องเกิดขึ้นที่อิตาลีตอนใต้และให้ตัวเอกของเรื่องเป็นชายอายุ 40 ปีแทน พวกเขาตัดสินใจให้หนังดำเนินไปในยุค 50s แทนที่จะเป็น 70s ตามนิยายซึ่งพ้องกันพอดีกับช่วงที่เนรูด้าลี้ภัยมายุโรปและอิตาลีเพิ่งพ้นจากสงคราม
Ciao Massimo
23 ปีที่แล้วหนัง Il Postino ถูกสร้างมาเพื่อทำให้คนหลงรักบทกวี และก็เป็นเวลายาวนานพอกันที่ มาสซิโม โตรอิซี่ จากพวกเราไป
คนดูบ้านเราอาจไม่คุ้นเคยกับเขาเท่าไหร่นัก แต่นี่คือหนึ่งในนักแสดงอิตาลีที่ดังที่สุด เก่งที่สุดและมีคนอาลัยมากที่สุด
เขาเกิดที่เมืองซาน จอร์โจ อะ เครมาโน ใกล้ๆ กับนาโปลี สร้างชื่อจากการเป็นนักแสดงละครเวทีก่อนจะพัฒนาความสามารถจนได้เป็นผู้กำกับและคนเขียนบท เขามักรับบทตลกๆ ด้วยคาแรกเตอร์ของคนนาโปลี หนังดังของเขาอย่าง Ricominciamo da Tre (1981) หรือ Non ci resta che piangere (1984) ที่เขาแสดงคู่กับโรแบร์โต เบนีญี ยังเป็นหนังคลาสสิกอยู่ถึงทุกวันนี้
Il Postino เป็นหนังเรื่องสุดท้ายที่เขาร่วมเขียนบทและแสดง ไมเคิล แรดฟอร์ด ผู้กำกับเล่าว่ามาสซิโมซึ่งป่วยเป็นโรคหัวใจเรื้อรังเริ่มอาการทรุดตั้งแต่ถ่ายหนังไปได้แค่สามวัน เขาจึงมาเข้าฉากได้แค่วันละหนึ่งชั่วโมงเท่านั้นและต้องถ่ายเป็นโคลสอัพในท่านั่งเกือบทั้งหมด ถ้าต้องถ่ายภาพมุมกว้างเมื่อไหร่ก็ต้องมีการใช้ตัวแสดงแทน ผู้กำกับยังให้เขาอัดเสียงบทพูดส่วนของเขาทั้งหมดไว้ล่วงหน้าเผื่อว่าเขาจะไม่อยู่จนถ่ายจบด้วย
มาสซิโมเสียชีวิตด้วยวัย 41 ปี เพียงหนึ่งวันก่อนปิดกล้องเขาจึงไม่ได้อยู่ชื่นชมความสำเร็จของหนังที่เข้าชิงรางวัลออสการ์สาขาหลักๆ อย่างหนังยอดเยี่ยม ผู้กำกับยอดเยี่ยม นักแสดงนำชายยอดเยี่ยม (ตัวเขาเอง) และบทภาพยนตร์ยอดเยี่ยม
Il Postino กลายเป็นหนึ่งในหนังต่างประเทศที่ทำเงินสูงสุดตลอดกาล เป็นหนังที่ฮารูกิ มูราคามิถึงกับส่งจดหมายไปบอกผู้กำกับว่าเป็นหนังโปรดและน่าจะเป็นแรงบันดาลใจที่สำคัญให้คนกลับมารำลึกถึงความงดงามของบทกวีอีกครั้ง